Merkataritza
NEXT
Foroa

Merkataritza 2030′: aro digitalean tokiko komertziala indartzeko Euskadiren apustua

Tokiko saltokiek zeregin garrantzitsua dute herrien eta hirien identitatean; hiri-paisaiaren eta bertako biztanleen bizitzaren parte dira. Eustaten azken Jarduera Ekonomikoen Direktorioaren arabera, Euskadin bakarrik zeuden 2022aren amaieran mota horretako ia 36.000 establezimendu (10.189 handizkariak dira eta 25.701 txikizkariak). Merkataritza-sare horrek ia 136.000 pertsona enplegatzen ditu, Autonomia Erkidegoko guztizkoaren % 14, eta BPGren % 11 inguru sortzen du. Zifrek ebidentzia adierazten dute: balio erantsia bikoitza da, bai ekonomikoa bai soziala.

Baina, trantsizio digitalean murgilduta dagoen gizarte batean, negozio horiek gai izan behar dute online inguruneak jarduera fisikoa indartzeko aukera gisa identifikatzeko. Agertoki horretan, ‘Merkataritza Next’ foroa egin zen Bilbon. Foro horretan, kolektibo horri buruzko hainbat gako eskaini zituzten nazioko eta nazioarteko adituek, jardunbide egokiei buruz hausnartu zuten eta ingurune digitalizatu batean merkataritza fisikoaren arrakasta kasuei buruz eztabaidatu zuten. Helburua: negozio horien iraupena bermatuko duen lehiakortasuna indartzea. EAEko merkataritza-sektoreko 150 eragilek parte hartu zuten Merkataritza 2030en edizio honetan, eta hiru ardatz izan zituen: hurbileko merkataritza, iraunkortasuna eta, azkenik, ekintzailetza eta merkataritza-berrikuntza.

“Tokiko merkataritza sustatzeak eragina du gure bizitzako ia alderdi guztietan: tokiko ekonomian, gizarte-kohesioan, osasunean, iraunkortasunean, segurtasunean edo hiri-ingurunearen kalitatean”, nabarmendu zuen Javier Hurtado Eusko Jaurlaritzako Turismo, Merkataritza eta Kontsumo sailburuak. Foroaren aurkezpenean adierazi zuenez, “tokiko merkataritza babestea ez da soilik hautu ekonomiko bat, gure erkidegoko ehunean egindako inbertsioa ere bada”. Ildo horretan, Eusko Jaurlaritzak joan den irailean onartu zuen ‘Merkataritza 2030’ Euskal Merkataritzaren Estrategia berria. Estrategia horrek ildo estrategikoak ezartzen ditu, merkataritzak mundu digitalera egokitzeko eta bertan parte hartzeko aukera izan dezan, orainari zein etorkizunari negozio-eredu berriekin aurre egiteko, lehiakortasuna handitzeko.

Arlo fisikoak eta digitalak negozio horiei mesede egingo dieten lankidetza-puntuak aurkitu behar dituzte. Hala, Elena Moreno Eusko Jaurlaritzako Merkataritza zuzendariak berretsi zuen “garrantzitsua” dela “arlo fisikoa eta digitalizazioa uztartzea”, eta esan zuen “errezeta zaharrek” ez dutela balio, eta horrek norabide berriak bilatzera behartzen duela. Ildo beretik, Jordi Baccaria merkataritza-berrikuntzan adituak adierazi zuenez, “dendetako arreta presentziala eta ‘online’ presentzia konbinatu behar dira, bezeroekin konektatzen duten formula berrien bidez”.

Javier Garcinuño Bilbao Ekintzako zuzendari nagusiak adierazi zuenez, kontsumo-eredu berriek agertokia “azkar aldatzen ari dira”, eta horrek “digitalizazioa aukera gisa ikustera behartzen gaitu, baina gure balio erantsia dagoen negozio fisikoa ahaztu gabe”.

Dimas Gimenok, -El Corte Ingleseko presidentea (2014 eta 2018) eta Madrilgo WOW Concept proiektu berriaren bi establezimendu fisiko handien sustatzaileak-, fisikoa eta saltzailea buru duten ‘online’ estrategiak konbinatzeko beharra azpimarratu zuen, kontsumitzailea ondoen ezagutzen duelako. “Bezeroen balio-ekuazio berrian konexio arrazionalak pisua galdu du emozionalaren mesedetan, eta horregatik bilatzen dira esperientziak eta marka batekiko identifikazioa. Hori betiko dendek bakarrik egin dezakete. Izen eta abizena duen saltzailearen irudia nabarmendu behar dugu; gainera, bere bezeroa ondo ezagutzen badu, salmentak biderkatzeko makina da “.

 

 

Berrikuntzaren eta ekintzailetzaren arloan, Jordi Bacariak, Kataluniako Ekonomisten Elkargoko Retail Batzordeko lehendakariorde eta merkataritza-ekintzailetzan adituak, Euskadiko ekintzailearen profila aztertu zuen. Bakariak ekintzailetzara sartzeko adina murrizteko beharra nabarmendu zuen, prestakuntza hobetuz eta hasierako inbertsioa handituz, porrota saihesteko. Gainera, salmentarako produktuaren edo zerbitzuaren balioa handitzearen garrantzia azpimarratu zuen, eta bereizketa egitearen aldeko apustua egin zuen, lehiakortasuna areagotzeko.

“Ez izan apustu teknologiko sendoak eta argiak egiteko beldurrik; horren araberakoa izango da etorkizunean izango duzuen garrantzia”

Bernardo Hernándezek, 2023ko Berrikuntza Sari Nazionalak, tresna teknologiko aurreratuak hartzeari buruz duen ikuspegia partekatu zuen, hala nola adimen artifiziala eta blockchain delakoa: “Ez izan beldurrik apustu teknologiko sostengatuak, sendoak eta argiak egiteko; horren mende egongo da etorkizunean duzuen garrantzia”.

Iraunkortasuna: balio erantsi bikoitza tokiko merkataritzarentzat

Parte-hartzaileek iraunkortasuna defendatu zuten sektorearentzat balio erantsia duen elementu gisa. Blokeko moderatzaileak, Agustin Markaide ekonomialari eta Eroski banaketa taldeko presidente ohiak, azpimarratu duenez, “aldaketa honetan lidergoa administrazio publikoak izan behar du gehienbat, zuzendaritza onean beharrezkoa den enpresa-ekintza ahaztu gabe”.

Parte-hartzaileek iraunkortasunaren balio erantsi bikoitza haztatu zuten. Alde batetik, nabarmendu zen bezeroak aldiro eskatzen dituela hurbileko produktu eta zerbitzuak, etikoak eta ekologikoak, eta, bestetik, iraunkortasunak ere lehia-balioa ematen diola merkataritza-eskaintzari. Horren adibide da denda fisiko ekoefizienteak edo saltoki elektroniko iraunkorragoak ugaritzea.

José Luis Nueno irakasleak, IESE Business Schooleko Kontsumitzaileen Portaera Aldaketen Intent HQ Katedraren arduradunak, banaketa komertzialean “jasangarritasun eraginkorra” behar dela nabarmendu zuen, eta moda merkearen eredua aipatu zuen. “Online erositako ehun-produktuen itzulketen % 70 erraustegietan edo zabortegietan amaitzen dira, eta hori ez da inola ere jasangarria. Beharrezkoa da pedagogia gehiago egitea adierazle altu horiek saihesteko “, hausnartu zuen Nuenok.

Merkataritzari aplikatutako baliabideen erabilera jasangarriaren adibide bat Twin & Chic izan zen, haurrentzako modako negozio donostiarra. Erika Gómez enpresaren ordezkariak azaldu zuenez, dendak Europan egiten ziren ehunez egindako arropa saltzen zuen txikienentzat. Jatorrian erabat iraunkorra den eta ekonomia zirkularrean oinarritzen den negozio-eredu baterako diseinu erakargarriak dituzten artisau-produktuen aldeko apustua.

Mónica Chaok, iraunkortasunaren, gizarte-inpaktuaren eta berrikuntzaren arloetan hainbat multinazionaletan lantaldeetan lidergo-esperientzia izanik, adierazi zuen araudi oso heterogeneoa eta aldakorra dagoela, eta horrek askotan zaildu egiten diola merkataritza-sektoreari iraunkortasun-irizpideak hartzea. Materialen eta salmenta, logistika eta garraio prozesuen kostuak eta salmenta digitaleko eredu berrien nazioarteko erregulazio eza ere berrikusi egin behar zirela gaineratu zuen. “Eraldaketa digitalaren prozesu honetan, ekintza non dagoen identifikatzen jakin behar dugu, eta horretan jarri behar dugu arreta, aberastasuna eta enplegua sortzeko”, ziurtatu zuen Chaok.

Hurbileko merkataritzaren ideiari dagokionez, Amsterdam, Bordele edo Bartzelonako ordezkariek hirigintza komertzial iraunkorreko estrategiei ekiteko beharra nabarmendu zuten (azalera handi eta txikien parte-hartzearekin). “Asmoa da pertsona bakoitzak bere oinarrizko erosketak egin ahal izatea bere etxeetatik 500 metrora”, Chantal Becot Bordeaux Métropoleko Ekonomia Hurbilaren arduradunak azaldu duenez.